วัดดอนยายหอม

ประวัติความเป็นมาของวัดดอนยายหอม
ในอดีตชาวบ้านเรียกว่า วัดโคกยายหอม ปัจจุบันร้างเป็นโบราณสถาน เรียกว่า "เนินพระ" ตำนานเล่าสืบกันมาว่า ยายหอมตั้งบ้านเรือนอยู่ตรงบริเวณนี้ เป็นผู้เลี้ยงพระยาพาน วัดนี้รกร้างมากว่า ๑ พันปี
ต่อมามีวัดโคกยายหอมอีกตั้งอยู่หมู่ที่ ๒ ตำบลดอนยายหอม เป็นวัดเก่าแก่จวนร้างเหมือนกัน มีพระสงฆ์ประจำอยู่ ๒ -๓ รูป สร้างในสมัยใดไม่มีหลักฐานปรากฏ บริเวณพื้นที่นี้ปัจจุบันเป็นที่ตั้งโรงเรียนมัธยมศึกษา "พ่อเงินวิทยา" สังกัดกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
ราว พ.ศ. ๒๓๙๘ หลวงพ่อทรัพย์ เจ้าอาวาสวัดงิ้วราย อำเภอนครชัยศรี พิจารณาเห็นสภาพวัดชำรุดทรุดโทรมมาก ไม่อาจบูรณะปฏิสังขรณ์ให้ดีขึ้นไปได้ และอยู่ในทิศทางที่ตั้งไม่ดีจึงร่วมกับชาวบ้านแถบนี้เลือกสถานที่ตั้งวัดใหม่ขึ้นในทางเหนือ อยู่ระหว่างวัดร้างเนินพระกับวัดโคกยายหอม เป็นที่นาของนายคงกับนายฉิม ตระกูลอินทนจุ้ย ได้ถวายที่ดินผืนนี้ให้เป็นที่สร้างวัดใหม่ เนื้อที่ ๘ ไร่ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๐
หลวงพ่อทรัพย์ได้อาราธนาพระวินัยธร ฮวบพรหมสร อายุ ๒๕ ปี บวชได้ ๕ พรรษา จากวัดทอง อำเภอบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ซึ่งกำลังศึกษาปริยัติธรรมที่วัดสุวรรณาราม อำเภอบางกอกน้อย มาเป็นเจ้าอาวาสองค์แรก

เนินพระ เป็นโบราณสถาน เก่าแก่ ตั้งอยู่ ณ วัดโคกยายหอมเดิม ปัจจุบันเป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาพ่อเงินวิทยา เมื่อ พ.ศ.2479 พระธรรมวาทีคณาจารย์ (หลวงพ่อเงิน) เจ้าอาวาสวัดดอนยายหอม ได้ขุดเอาอิฐที่หักพังแถวชานเนินไปสร้างพระอุโบสถ เมื่อขุดลึกลงไปพบศิลาเหลี่ยมเขียวสองต้น สูงประมาณ 4 เมตร มีลายจำหลักที่ปลายเสา คล้ายกับเสาประตูสาญจีเจดีย์ของพระเจ้าอโศกมหาราชกับกวางหมอบ ทำด้วยศิลา 1 ตัว พระพุทธรูปศิลาสมัยทวาราวดี 1 องค์ พระเสมาธรรมจักรทำด้วยหินแต่หักพัง เสาศิลานี้ตอนบนมีง่ามสำหรับวางพระเสมาธรรมจักร เป็นแบบเดียวกับที่พบในบริเวณองค์พระปฐมเจดีย์วัดพระงาม วัดพระประโทณ และพระราชวังสนามจันทร์ ปัจจุบันเสาศิลานี้อยู่ที่วัดดอนยายหอม ส่วนกวางหมอบกับพระพุทธรูปส่งไปเก็บไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จากโบราณวัตถุที่พบเหล่านี้เป็นหลักฐานยืนยันว่าเดิมบริเวณนี้เป็นวัดเก่า และตัวเนินคงจะเป็นฐานเจดีย์ขนาดสูงใหญ่ที่อยู่ภายในบริเวณวัด ตั้งแต่สมัยทวาราวดีหรือก่อนหน้านั้น และมีอายุกว่า 1,000 ปี มาแล้ว ถือว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และสำคัญ
วัดดอนยายหอม เป็นวัดที่มีชื่อเสียงของ จ.นครปฐม ประชาชนทั่วไปจะเข้ามาทำบุญ และสักการะรูปปั้นคุณยายหอม และส่วนมากเข้ามาบูชาหลวงพ่อเงินที่มีชื่อเสียง ณ วัดดอนยายหอมนี้

ข้อมูลรูปที่เกี่ยวข้อง